طرح صیانت چیست؟
طرح صیانت نام طرح جدیدی است که این روزها صدای همه ی اطرافیان را درآورده و غالب مردم به جز عده ای خاص مخالف این طرح هستند، قرار گرفتن طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی در فهرست طرح‌های مورد بررسی صحن علنی مجلس با انتقادات گسترده کاربران فضای مجازی و رسانه ها رو به رو شد، چون تعداد کثیری از فعالان رسانه ای و مدنی این طرح را در راستای ایجاد محدودیت دسترسی به شبکه ها و پیام رسان های اجتماعی تلقی کردند.
طرح جدید مجلس، در حقیقت نمونه ی بارها اصلاح شده همان طرح صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی و سامان دهی پیام رسان های اجتماعی است که مسدود کردن شبکه های مجازی خارجی را در دستور داشت.
2-ایجاد رانت ازطریق اعطای وام و حمایت‌های مالی
صندوقی قرار است در این طرح ایجاد شود که در بخشی از این طرح به آن اشاره شده است که شخصیت حقوقی مستقل دارد و با گرفتن مبالغی از ارائه خدمات مخابراتی و فروش ترافیک توسط وزارت ارتباطات، به حمایت از توسعه خدمات پایه کاربردی داخلی می پردازد. مطابق گفته های موافقان این طرح، این مبالغ صرف پرداخت حق السهم تولید کننده محتوای داخلی و ارائه دهندگان خدمات پایه کاربردی داخلی خواهد شد. در حقیقت قصد ایده دهندگان این طرح در این قسمت، حمایت مالی از ایجاد پلتفرم هایی است که قابل رقابت با نمونه های خارجی باشند و این یعنی ایجاد رانت.
5-بستن اصلی‌ترین سکوی تبلیغات کسب‌وکارها
بر اساس مطالعات صورت گرفته، سهم اپلیکیشن محبوب اینستاگرام 83% در معرفی و فروش کالا و خدمات کسب وکارهای اینترنتی، 52% واتساپ، 43% تلگرامی که فیلتر شده است و سهم شبکه های اجتماعی و پیام رسان‌های ایرانی فقط 5 درصد است.براساس آماری معتبر، تقریبا بالغ بر یک میلیون ایرانی از اینستاگرام کسب درآمد می کنند، اگر بخواهیم خانواده این افراد را هم حساب کنیم، می توان گفت چیزی حدود 3 میلیون ایرانی از راه اینستاگرام نان می خورند و توانسته اند با وجود وضعیت بغرنج اقتصادی، نتایج ملموس تحریم ها بر بازار و آمار بالای بیکاری، برای خود منبع درآمدی بیابند.
6-طرح صیانت و احراز هویت کاربران در شبکه های اجتماعی
در این طرح آمده است که پیام رسان‌های اجتماعی وظیفه دارند که اقدامات لازم برای احراز هویت را عملی کنند. گفته می شود قوانینی که در این طرح وجود دارند همان مصوبات شورای عالی فضای مجازی است که تا به امروز اجرا نشده و مجلس فقط به دنبال ارائه ضمانت اجرایی برای انجام شدن آنهاست. احراز هویت باید برای اطلاعات و ارتباطات، اشخاص، اماکن، اشیا، دستگاه ها و دیگر موجودیت های تحت پیام رسان عملی گردد.
این موضوع یک نگرانی به دیگر نگرانی های افراد وارد می سازد، زیرا با وجود این که همه ی کاربران اینترنت در سرتاسر دنیا برای اتصال به اینترنت، به نوعی شناسایی می شوند و امکان رهگیری آن‌ها وجود دارد؛ بر اساس این قانون کاربران ایرانی باید برای حضور در پیام رسان‌ها و شبکه های اجتماعی هم احراز هویت شوند و درصورت درخواست نهاد های قضایی، اطلاعات آن‌ها دریافت می شود.
8-رونق بازار فیلترشکن‌ها
تجربه فیلترینگ تلگرام نشان داد که مسدود‌کردن پلتفرمی محبوب، نتیجه‌ای جز گسترش قانون‌گریزی و کمک به زوال اخلاقیات و بی‌اعتمادی به طبقه حاکمان ندارددرنهایت ما با یک حکمرانی فضای مجازی مواجه هستیم که به‌جای تسهیل دسترسی به اینترنت، مردم را به دور زدن قانون و گسترش فضای غیر رسمی و اعمال جرم تشویق می‌کند.
1-ایجاد نهادی فراقوه‌ای با اختیارات موازی و گسترده
تقریبا تمامی ارکان حاکمیت را در بر می گیرند، البته یک نماینده بخش خصوصی هم در ترکیب این نهاد دیده می شود. این نهاد مانند هر نهاد دیگری یک سری وظایف دارند که به طور خلاصه می توان گفت این نهاد می تواند در باب انواع ضوابط حوزه فضای مجازی، قوانینی تصویب کند که در طرح حاضر مجلس گنجانده نشده اندهمین موضوع بس است تا نگرانی بیش از اندازه ای برای روشن شدن حد و حدود تصویب وظایف کمیسیون تنظیم مقررات قانون حمایت از کاربران وجود داشته باشد چرا که پس از تصویب طرح، دیگر نمی‌توان این اختیارات را عوض کرد یا به چیز دیگری مبدل ساخت.
3- جلوگیری از گردش دانش و قطع دسترسی به اطلاعات
طرح صیانت بیش از هر چیز دیگری طرح عجیبی است زیرا در نظر دارد محدودیت برای هر خدمت کاربردی فضای مجازی ایجاد کند، این محدودیت می تواند فیلترینگ تأخیر دار باشد و یا افت شدید پهنای باند. باید اشاره کنیم که طبق گفته یکی از طراحان این قانون، جست وجو گر گوگل یا پلتفرم های ارز دیجیتال و حوزه گیم، جزو خدمات پایه کاربردی محسوب نمی‌شوند محدودیت در دسترسی به خدمات مذکور، تنها به این شرط منتهی نمی‌شود و کمیسیون تنظیم مقررات می‌تواند درصورت صلاح دید، اقدام به کم کردن پهنای باند این شبکه‌ها شود.
به عنوان نتیجه می توان گفت، با اعمال این طرح قطعا در بین مردم دسترسی آسان به اطلاعات و توسعه دانش کمرنگ خواهد شد.
4-بغرنج تر‌شدن فضا برای فعالیت کسب وکارهای داخلی
موافقان و طراحان قانون صیانت تأکید زیادی دارند که تمرکز طرح روی تسهیل فعالیت کسب‌وکارهای داخلی است. این امر با حمایت مالی از ایجاد پلتفرم و تولید محتوا، اختصاص پهنای باند چند برابری به پلتفرم‌های داخلی، ارائه معافیت‌های مالیاتی و الزام ارائه خدمات بانکی اختصاصی و ارائه خدمات دولت الکترونیک پیش‌بینی شده است؛ اما به نظر نمی‌رسد که کسب‌وکارهای آنلاین و حتی صاحبان پلتفرم‌های بومی شناخته‌شده موافق افزایش حمایت‌های حاکمیتی باشند.
7-گران شدن اینترنت و تجهیزات الکترونیکی
در صورتی که طرح صیانت عملی شود به راحتی لوازم الکترونیکی و اینترنت گران می شود و دلیل آن هم این است که در این طرح تنها از پلتفرم های داخلی حمایت می شود و در صورت نیاز به دیگر پلتفرم ها باید هزینه های گزافی پرداخت کرد. در صورتی که روی تجهیزات الکترونیکی وارداتی، به طور پیش فرض اپلیکیشنی نصب باشد که در کشور ما مجوز ندارد، به هزینه گمرکی آن تا 35 درصد اضافه می شود. با چنین شرطی به نظر می رسد حتی در صورت نصب بودن گوگل پلی روی گوشی اندرویدی هم باید منتظر افزایش قیمت آن باشیم.