ویروس کرونا اولین بار در روزهای پایانی دسامبر ۲۰۲۰ در ووهان چین شیوع یافت. داده‌های جمع‌آوری‌شده از دانشگاه جان هاپکینز نشان می‌دهد، این ویروس تاکنون در ۱۸۵ کشور گسترش یافته، بیش از ۲٫۹ میلیون نفر به آن مبتلا شده و ۲۰۲ هزار نفر جان خود را از دست داده‌اند. با هدف مقابله با ویروس و جلوگیری از گسترش آن، مقامات در سراسر جهان اقداماتی از جمله وضع برخی محدودیت‌ها، قرنطینه و تعطیلی کسب‌وکارها را در نظر گرفته‌اند. با این اقدامات و بسته شدن مرزها، بخش عمده‌ای از فعالیت‌های اقتصادی جهان متوقف شده و افراد بسیاری مشاغل خود را از دست داده‌اند.
شیوع ویروس کرونا در دنیا، روی اقتصاد جهان تاثیرات عمیقی داشته است. بورس بسیاری از کشورهای دنیا در طول این زمان قرمز بود و هنوز هم قرمز است. کارخانه‌ها و شرکت‌ها تعطیل هستند. افراد زیادی بیکار شده‌اند. شرکت‌های کوچک بسیاری ورشکست شده‌اند. شرکت‌های هوایی بسیاری در آستانه ورشکستگی قرار گرفته‌اند. ازاین‌روی شیوع ویروس کرونا نشان داد که اقتصاد جهان چقدر شکننده است. به همه فهماند که وضعیت فعلی اقتصاد جهان مشکل دارد و باید تغییر کند. اقدام‌هایی که دولت‌های دنیا در طول این دوره پندمی ویروس کرونا انجام داده‌اند، شبیه نسخه دوم سرمایه‌داری است. اقدام‌هایی که اگر ادامه داشته باشد، بسیاری از پیش‌فرض‌ها در مورد مدیریت کسب‌وکار و اقتصاد را تغییر خواهند داد. در آمریکا، بزرگ‌ترین اقتصاد جهان، بیش از ۲۶ میلیون نفر طی پنج هفته گذشته شغل خود را از دست داده‌اند و بر اساس آمار وزارت کار این کشور، نرخ بیکاری در ماه مارس به ۴٫۴ درصد، یعنی بالاترین میزان از آگوست ۲۰۱۷ رسیده است. علاوه بر ایالات متحده، اقتصاددانان درباره رشد نرخ بیکاری در کشورهای استرالیا و کره جنوبی هم هشدار داده و اعلام کرده‌اند که وضعیت ممکن است وخیم‌تر شود. در کشورهای ثروتمند جهان از جمله ایالات متحده و چین، خدمات، صنعتی مهم محسوب شده و منبع اصلی رشد اقتصادی و اشتغال است. هر دو کشور به دلیل تعطیلی‌ها، شاهد افت شدید فروش در بخش خرده‌فروشی بودند. افزایش فروش آنلاین توسط برخی خرده‌فروشان چون آمازون هم نتوانست جلوی سقوط فروش را بگیرد. تحلیلگران می‌گویند، حتی پس از بازگشایی مغازه‌ها و کسب‌وکارها در چین، «بهبود بسیار آهسته» در فروش بخش خرده‌فروشی مشهود است.
شیوع کرونا ویروس جدید( کووید -۱۹) از انتهای سال ۱۳۹۸ و تدوام آن در سال ۱۳۹۹، اقتصاد ایران را در یک وضعیت رکود همراه با نااطمینانی قرار داده است. کاهش تقاضا برای صادرات محصولات ایران (و به طور کلی کاهش تجارت جهانی) تقاضای کل را از طرف تجارت خارجی متأثر می‌کند. در بخش داخلی نیز تقاضای کل، هم به واسطه کاهش درآمد خانوار و هم کاهش برخی کالاها و خدمات که منجر به شیوع بیشتر ویروس می‌شوند (مانند حمل و نقل، رستوران و هتلداری، پوشاک و …) تحت تأثیر قرار می‌گیرد. از طرف دیگر، عرضه کل اقتصاد نیز به دلیل اختلال در شبکه تأمین مواد اولیه و محدودیت فعالیت برخی از واحدهای صنفی، با شوک عرضه مواجه شده است. در کنار موارد فوق، نااطمینانی در مورد مدت زمان تداوم بیماری، بر ابهام شرایط اقتصادی پیش‌رو می‌افزاید. در حوزه معدن و صنایع معدنی، مهمترین آثار شیوع این ویروس عبارت‌اند از: توقف یا کُند شدن روند صادرات زمینی به برخی کشورهای همسایه، از دست رفتن بازارهای صادراتی در کشورهای همسایه، تحت تأثیر قرار گرفتن صادرات دریایی محصولات معدن و صنایع معدنی، کاهش درآمد ارزی کشور، تعدیل نیروی کار معادن و صنایع معدنی در کوتاه‌مدت و میان‌مدت و …. در حوزه صنعت پتروشیمی، کاهش فروش و درآمدهای ارزی حاصل از صادرات، کاهش ارزش سهام شرکت‌های پتروشیمی، از دست دادن بازارهای صادراتی، تشدید مشکلات حمل و لجستیک ازجمله چالش‌های صنعت پتروشیمی کشور در شرایط شیوع ویروس کروناست.
با توجه به‌کاهش صادرات نفت ایران از ۸/ ۲ میلیون بشکه در روز (۲ سال پیش) به شرایط فعلی با چند صدهزار بشکه در روز حتی قبل از شیوع ویروس کرونا نیز مقامات کشور به‌خوبی می‌دانستند که قادر به‌کاهش صدمات اقتصادی وارده به خانوارها و به‌خصوص اقشار کم‌درآمد جامعه نیستند. صندوق بین‌المللی پول تخمین زده است که بعد از خروج ایالات‌متحـده از توافق هستـه‌ای، ارزش ریـال بیش از ۵۰ درصـد کاهـش یافته است. تورم با شتاب فزاینده به ۴۰ درصد رسید و شرکت‌های بزرگ خارجی کشور را ترک کردند و براساس همین تخمین، اقتصاد ایران در سال گذشته ۵/ ۹ درصد کوچک‌تر شده است. در حوزه بازار مسکن، معاون وزیر راه و شهرسازی با تاکید برکاهش تعداد معاملات در اسفندماه، خبر از ثبات قیمتی و پایداری در بازار مسکن داد. همچنین براساس گزارش وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، با توجه به فرارسیدن فصل نقل‌وانتقالات، به‌نظر نمی‌رسد شیوع ویروس کرونا تاثیر چشمگیری بر کاهش معاملات در ۳ ماه ابتدای سال ۱۳۹۹ بگذارد. بنابراین انتظار می‌رود شاهد تثبیت قیمت مسکن باشیم. از طرف دیگر، بازار سرمایه نیز به‌دلیل آنچه در ادامه گزارش وجود شرایط «اقتصاد پرتلاطم» تفسیر شده است، به‌رغم اصلاحات محدود، درصورت تثبیت نرخ دلار در ارقام فعلی، روند نسبتا صعودی خواهد داشت. گرچه شیوع این ویروس با افزایش مصرف برق و آب، چالش‌هایی را برای دولت به‌وجود آورده و به‌ویژه امکان مواجه شدن با بحران تامین آب خانگی در فصول گرم سال را ایجاد کرده است، اما از حیث کاهش مصرف بنزین برای دولت درآمدزا بوده، زیرا میزان یارانه پرداختی دولت بابت بنزین کاهش یافته و دولت می‌تواند از محل مابه‌التفاوت صادارت بنزین صرفه‌جویی شده در طی سه ماه حدود ۶/ ۳ هزار میلیارد تومان درآمد داشته باشد.
اقتصاد ایران از یکسو درگیر تحریم های اقتصادی و کاهش فروش نفت در بازارهای جهانی شده و از طرفی ورود به لیست سیاه FATF منجر به کاهش ورود سرمایه‌گذاران بر اقتصاد ایران شده است و شوک شیوع ویروس کرونا، اقتصاد ایران را با چالش جدیدی روبرو می کند. با نگاهی به آمار سمت عرضه و تقاضای اقتصاد متوجه می شویم که؛ ۴۵ درصد تولید ناخالص داخلی و ۵۰ درصد جمعیت شاغل کشور، در بخش خدمات فعالیت می کنند که با متوقف شدن فعالیت های اقتصادی کشور بخاطر شوک کرونا؛ عرضه نیروی کار، تأمین مواد اولیه تولید، تعطیلی کسب و کارها، تعدیل نیروی کار از یکسو منجر به کاهش درآمد خانوار و از سوی دیگر منجر به کاهش درآمد مالیاتی و افزایش بدهی مالی دولت می شود. شاید آخرین بازاری که از اثرات ویروس کرونا در اقتصاد ایران تاثیر می‌پذیرد، بازار بورس باشد که بخاطر عدم ادغام با بازارهای مالی بین المللی، اثرات شوک معمولاً با یک وقفــه زمانی چند ماهه صورت می گیرد، تصریح کرد: در نمونه‌های مشابه قبلی و در بحران مالی سال ۲۰۰۸ شاهد روند صعودی بورس تهران بودیم و حدود ۶ ماه بعد، بورس کشور کاهش ۵۵۰۰ واحدی را تجربه کرد. بنابرین در حالت کلی و با نگاهی به آمار و شاخص های اقتصادی کشور متوجه می شویم که اثرات شوک کرونا تمام بخش های اقتصادی کشور و سمت عرضه و تقاضای اقتصاد را تحت تاثیر قرار می دهد و اجرای سیاست‌های انقباظی دولت و بانک مرکزی قابل توجیه است.
